H Ειρήνη Λεοντακιανάκου είναι μόνιμη Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου στο γνωστικό αντικείμενο της Ιστορίας της Τέχνης όπου υπηρετεί ως μέλος ΔΕΠ από το 2013. Έχει ολοκληρώσει, με υποτροφία του Ωνασείου Κοινωφελούς Ιδρύματος, διδακτορικές (2000) και μεταπτυχιακές (1995) σπουδές στο πεδίο της Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι (Paris I, Panthéon-Sorbonne). Κατέχει πτυχία Ιστορίας της Τέχνης (Maîtrise) από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι (Paris I, Panthéon-Sorbonne) και Συντήρησης Έργων Τέχνης (ΤΕΙ Αθήνας). Το 2008 έλαβε υποτροφία (Stanley J. Seeger Visiting Research Fellowship) από το Πανεπιστήμιο του Princeton των Ηνωμένων Πολιτειών, Τμήμα Ελληνικών Σπουδών, όπου εργάστηκε, ως κύρια ερευνήτρια. Επίσης το 2019 εργάστηκε, με υποτροφία (Invited Scholar Program, ΙΝΗΑ) ως καλεσμένη ερευνήτρια στο Institut National d’Histoire de l’Art (INHA) της Γαλλίας.
Υπήρξε για πολλά χρόνια, Καθηγήτρια-Σύμβουλος στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, στο ΠΠΣ «Ευρωπαϊκός Πολιτισμός» (2007-2017) και στο ΜΠΣ «Γραφικές Τέχνες-Πολυμέσα» (2005- 2007). Από το 2001 έως το 2009, έχει διδάξει, ως Επιστημονική Συνεργάτιδα στο ΤΕΙ Αθήνας (νυν Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής), πλήθος μαθημάτων ιστορίας / θεωρίας της τέχνης και θεωρίας της συντήρησης έργων τέχνης στη Σχολή Γραφικών Τεχνών & Καλλιτεχνικών Σπουδών, στα Τμήματα Γραφιστικής, καθώς και Συντήρησης Αρχαιοτήτων & Έργων Τέχνης. Από το 2000 έως το 2013 έχει υπηρετήσει ως ιστορικός της τέχνης-επιμελήτρια εκθέσεων στο Υπουργείο Πολιτισμού στη Διεύθυνση Μουσείων Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και τα δύο πρώτα χρόνια, στη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαιοτήτων.
Η ερευνητική της δραστηριότητα αφορά επιμέρους θέματα της ιστορία της θρησκευτικής ζωγραφικής σε Λατινοκρατούμενα περιβάλλοντα (13ος–18ος αι.) στον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Εστιάζει σε ζητήματα εικονογραφίας και τεχνοτροπίας που άπτονται των σχέσεων Ανατολής και Δύσης όπως εκφράζονται στη θρησκευτική ζωγραφική του ύστερου Μεσαίωνα, αλλά και μεταγενέστερων περιόδων (16ος-17ος αι.). Ερμηνευτικές προσεγγίσεις έργων τέχνης ή εικαστικών φαινομένων που αναδεικνύουν κοινωνικές δυναμικές, ιδεολογικά διακυβεύματα ή ζητήματα ταυτότητας στο πλαίσιο πολυπολιτισμικών κοινωνιών -όπως η σταδιακή εγκατάλειψη της βυζαντινής παράδοσης στα Επτάνησα το τέλος του 17ου αι.- βρίσκονται στον πυρήνα της έρευνάς της. Σε συνεργασία με το Institut National d’Histoire de l’Art (INHA) της Γαλλίας και τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ διοργάνωσε το Δεκέμβριο του 2019 διεπιστημονικό workshop που έλαβε χώρα στην Αθήνα πάνω στην τεχνολογία, το στυλ και τη θεματολογία εικόνων στην Ελλάδα και την Αιθιοπία. Η συνέχεια του εν λόγω project εξελίχθηκε σε διεθνές συνέδριο-workshop που έλαβε χώρα στο Παρίσι τον Δεκέμβριο του 2021, σε συνεργασία με το INHA, το Μουσείο του Λούβρου κ.ά. φορείς της Ελλάδας και της Γαλλίας. Το τελευταίο διάστημα στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα συγκαταλέγεται, επίσης, ο Κήπος, ως εικαστική και επιμελητική θεματική, με πολλαπλές εννοιολογικές και πολιτισμικές αναφορές.
Διαθέτει πλούσια διδακτική εμπειρία -σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο- διδάσκοντας μαθήματα που αφορούν τόσο μια διαχρονική επισκόπηση της ιστορίας της τέχνης και του design, όσο και επιμέρους περιόδους τους, τη θεωρία της τέχνης, καθώς και τη θεωρία της συντήρησης των έργων τέχνης. θεωρία της συντήρησης των έργων τέχνης. Στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών του ΤΜΣΠΣ, υπάρχει μια σταθερή βάση συνεργασίας των μαθημάτων της Ιστορίας της Τέχνης και του Design με συγκεκριμένα εργαστήρια του Τμήματος, όπως το «Σχέδιο Χρώμα», τα εργαστήρια που ασχολούνται με το «Product Design», κ.ά. Οι παρακάτω θεματικές αποτέλεσαν αντικείμενο μελέτης, εργασιών, εκθέσεων και επιστημονικής ημερίδας: Αρχαία Αίγυπτος, Σινοϊαπωνικός πολιτισμός, Κήπος, Αρχαία Ελλάδα – σε συνεργασία το 2015-16 με το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης δουλεύτηκε η θεματική: “Αρχαιότητα και δημιουργική έμπνευση: από την ιστορική μνήμη στη σύγχρονη έκφραση”- κ.ά. Έχει ολοκληρώσει με επιτυχία την επίβλεψη πτυχιακών εργασιών.
Ερευνητικά Ενδιαφέροντα
- Θρησκευτική ζωγραφική σε Λατινοκρατούμενα περιβάλλοντα (13ος–18ος αι.) στον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου: εικονογραφία και τεχνοτροπία, σχέσεις με δυτική ζωγραφική, λατρευτικό περιεχόμενο, κοινωνικές προεκτάσεις.
- Ερμηνευτικές προσεγγίσεις έργων τέχνης ή εικαστικών φαινομένων που αναδεικνύουν κοινωνικές δυναμικές, ιδεολογικά διακυβεύματα ή ζητήματα ταυτότητας στο πλαίσιο πολυπολιτισμικών κοινωνιών
- Θρησκευτική (φορητή) εικόνα: τεχνολογία και ιστορία της τέχνης (μια διεπιστημονική συζήτηση που αναδεικνύει σχέσεις ανάμεσα σε διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα)
- Εικαστικές και επιμελητικές προσεγγίσεις του κήπου
- 2000 Διδακτορικό δίπλωμα στην Ιστορία της Τέχνης, Université Paris I, Panthéon-Sorbonne. Υποτροφία του Ωνάσειου Κοινωφελούς Ιδρύματος. Τίτλος διατριβής: “L’œuvre peint d’Emmanuel Tzanes. Contribution à l’étude de l’Ecole Crétoise” («Το ζωγραφικό έργο του Εμμανουήλ Τζάνε [περ. 1610-1690]. Συμβολή στη μελέτη της Κρητικής Σχολής»). Τιμητική διάκριση και συγχαρητήρια της Επιτροπής.
- 1995 Μεταπτυχιακό δίπλωμα D.E.A. (Diplôme des Etudes Approfondies) στην Αρχαιολογία ιστορικών περιόδων, Université Paris I, Panthéon-Sorbonne. Υποτροφία του Ωνάσειου Κοινωφελούς Ιδρύματος.
- 1994 Πτυχίο (Maîtrise) Ιστορίας της Τέχνης – Αρχαιολογίας, Université Paris I, Panthéon-Sorbonne.
- 1993 Πτυχίο Συντήρησης Έργων Τέχνης, Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, Σχολή Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών, ΤΕΙ Αθήνας.
- Aρχαιολόγος-Ιστορικός Τέχνης (σύμβαση αορίστου χρόνου από το 2006): Υπουργείο Πολιτισμού, Διεύθυνση Μουσείων Εκθέσεων & Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, Τμήμα Εκθέσεων & Μουσειολογικής ΄Eρευνας. Σεπτ. 2002-Οκτ. 2004 και Νοέμ. 2006 – Ιαν. 2013
- Επιστημονική συνεργάτιδα (πλήρους απασχόλησης): ΤΕΙ Αθήνας, Σχολή Γραφικών Τεχνών & Καλλιτεχνικών Σπουδών, Τμήμα Γραφιστικής και Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων & Έργων Τέχνης. Διδασκαλία μαθημάτων Ιστορίας και θεωρίας της Τέχνης, καθώς και θεωρίας της Συντήρησης έργων τέχνης. Οκτ. 2004-Ιούν. 2006
- Ιστορικός της τέχνης-Συντηρήτρια έργων τέχνης: Υπουργείο Πολιτισμού, Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαιοτήτων (Δ.Σ.Α.), Αύγ. 2000-Σεπτ. 2002
- Leontakianakou I., Alexopoulou A. (eds) (2022). Icons in the making: Art and Technology of icons in Greece and Ethiopia, 15th-18th century, Extended Abstracts of the Papers presented at the conference-workshop, Directorate of Conservation of Ancient and Modern Monuments-Hellenic Ministry of Culture and Sports, National Printing House, Athens.
- Leontakianakou, I. (2022). L’allaitement de la Vierge : humain ou symbolique ? Le témoignage des images de l’orient Chrétien, Cahiers Archéologiques 59, 125-137.
- Leontakianakou, I. (2021). Το άνοιγμα του κήπου: επιμελητικές και εκπαιδευτικές προτάσεις», Εκδοχές του Κήπου, Φαίη Ζήκα (επιμ.), εκδ. Νήσος.
- Leontakianakou, I. (2019). Western elements in icon painting in regions under Venetian rule and the early work of Theotokopoulos, Perceptions of El Greco in 2014, N. Hadjnicolaou, P. Κ. Ioannou (eds.), Benaki Museum, Society of Cretan Historical Studies, Institute for Mediterranean Studies, 28-47.
- Leontakianakou, I. (2011). Ζακυνθινά θωράκια και αφιερωματικές εικόνες: όψεις της εξέλιξης της θρησκευτικής ζωγραφικής στα Επτάνησα (1670-1830), Πεπραγμένα Ι΄ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου (Οκτώβριος 2006), Β3, 13-32.
- Leontakianakou, I. (2009). Une création post-byzantine; l’archange Michel victorieux et psychopompe, Zograf, 33, 145-158.
- Leontakianakou, I. (2006). Από την Κρητική στην Επτανησιακή Σχολή. Μετάβαση από τη λατρευτική εικόνα στο θρησκευτικό πίνακα, Αρχαιολογία και Τέχνες, 99, 48-54.