Η Συστημική Σκέψη (Systems Thinking) αναδύεται, την τελευταία δεκαετία κυρίως, ως ένα πολύ σημαντικό δομικό εργαλείο σκέψης στον χώρο του Design. Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή λόγω του εύρους και κατ’ επέκταση της πολυπλοκότητας των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν όλο και πιο συχνά οι Designers αναγνωρίζεται πλέον η ανάγκη να θεωρηθεί, όσο το δυνατόν περισσότερο η «όλη εικόνα» του προβληματικού χώρου.
Ο βασικός στόχος του ΕΕ μαθήματος της Συστημικής Σχεδίασης (Systemic Design) είναι να κατανοήσουν οι φοιτήτριες(ες) τις δυνατότητες της Συστημικής Σκέψης στην σχεδίαση παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση πολύπλοκων προβληματικών χώρων. Στην αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων είναι πολύ σημαντικό να αποφευχθεί ο αναγωγισμός (reductionism) και να δημιουργηθούν ευκαιρίες αξιοποίησης της διεπιστημονικότητας αλλά και των χαρακτηριστικών του ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα του Design.
Ο παρακάτω ορισμός, ο οποίος έχει τις ρίζες του στην Σύρο, εκφράζει την σχέση της Συστημικής Σκέψης και των διαδικασιών Σχεδίασης όσον αφορά στο συγκεκριμένο μάθημα.
Design is the capturing, learning and understanding a problem space in order to propose interventions towards tackling it, utilising the design methods and methodologies “ecology”.
Η Σχεδίαση εξετάζει, ανακαλύπτει, μαθαίνει και κατανοεί ένα προβληματικό χώρο, προκειμένου να προτείνει παρεμβάσεις για την αντιμετώπισή του, με χρήση της “οικολογίας” των μεθοδολογιών και μεθόδων σχεδίασης.
Θα παρουσιαστούν ολιστικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση σχεδιαστικών προβλημάτων με σκοπό την έκφραση του προβληματικού χώρου as a Holon (Όλον), καθώς και οι δυνατότητες δημιουργικής χρήσης των σχεδιαστικών μεθόδων και προσεγγίσεων με την «φιλοξενία» και υποστήριξη που προσφέρει η Ολιστική περιγραφή του σχεδιαστικού προβλήματος.
Ο βασικός στόχος του μαθήματος είναι η συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας να θεωρηθεί και να χρησιμοποιηθεί κατάλληλα η πολυπλοκότητα των προβληματικών χώρων σχεδίασης. Με άλλα λόγια, να κατανοηθεί και να αποτυπωθεί λειτουργικά ο/οι προβληματικοί χώροι, και για επιτευχθεί αυτό θα παρουσιαστούν μέθοδοι και προσεγγίσεις για να εκφραστούν ολιστικά αυτοί οι χώροι και να «μεταφραστούν» σε Συστημική γλώσσα.
Οι φοιτήτριες(ές) αναμένεται να αποκτήσουν γνώση και να έχουν την δυνατότητα να δοκιμάσουν μορφές αντιμετώπισης πολύπλοκων σχεδιαστικών προκλήσεων ξεκινώντας με μια ολιστική σύλληψη του προβλήματος και να προχωρήσουν στην επιλογή και χρήση κατάλληλων μεθόδων, μεθοδολογιών, τεχνικών … για τις σχεδιαστικές παρεμβάσεις που αναδύονται.
Επιστημονικές εργασίες και συναφή επιστημονικά περιοδικά:
- Bernstein, J. H. (2015). Transdisciplinarity: A review of its origins, development, and current issues. Journal of Research Practice, 11(1), Article R1.
- Charnley, F. Lemon, F. & Evans, S. (2011) Exploring the process of whole system design, Design Studies,32(2)156-179, https://doi.org/10.1016/j.destud.2010.08.002.
- Darzentas, J & Darzentas, J.S. (2014) Systems Thinking in Design: Service Design and self-Services FORMAkademisk DOI: 10.7577/formakademisk.802
- Darzentas, J. & Darzentas J.S. (2016) Product-Service Systems or Service Design ‘By-Products’? A Systems Thinking Approach in: P. Lloyd & E. Bohemia, eds., Proceedings of DRS2016: Design + Research + Society - Future-Focused Thinking, 10, 3771-3784 Darzentas, J. & Darzentas, J.S. (20
- Darzentas J., Darzentas J.S, de Bruin A., Power M., Prado P., Carmien S., & Hobbs E. (2018) Systemic Design in food security and resilience: Building a Holon. In Proceedings of Relating Systems Thinking and Design (RSD7) 2018 Symposium. Turin, Italy, October 24-26, 2018.
- Jones, P. (2014) Systemic Design Principles for Complex Social Systems, G.S. Metcalf (ed.), Social Systems and Design Translational Systems Sciences 1, 91, Springer Japan 2014
- Jones, P. (2015) Designing for X: The Challenge of Complex Socio‐X Systems. She Ji: The Journal of Design, Economics, and Innovation, 1(2), 101–104.
- Jones, P (2017) The Systemic Turn: Leverage for World Changing She Ji: The Journal of Design, Economics, and Innovation 3 (3)157-163
- Klein, J. T. (2001). The discourse on transdisciplinarity: An expanding global field. In J. T.Klein, W. Grossenbacher-Mansuy, R. Häberli, A. Bill, R. W. Scholz, & M. Welti, (Eds.), Transdisciplinarity: Joint problem solving among science, technology, and society: An effective way of managing complexity (pp. 35-45). Basel, Switzerland: Birkhäuser.
- Norman, D., & Stappers, P. J. (2016). DesignX: Design and complex sociotechnical systems. She Ji: The Journal of Design, Economics, and Innovation, 1(2).
- Pourdehnad, John & Wexler, Erica & Wilson, Dennis. (2011). Systems & Design Thinking: A Conceptual Framework for Their Intergration. 55th Annual Meeting of the International Society for the Systems Sciences 2011. 807-821.
- Ryan, A. (2014). A Framework for Systemic Design. FormAkademisk 7(4). https://doi.org/10.7577/formakademisk.787
Relating Systems to Design (RSD) series of conferences https://systemic-design.net/rsd-symposia/
Systemic Design Association, https://systemic-design.net/sdrn/