Το μάθημα “Ιστορία του Design ΙΙ” εστιάζει στην ιστορική εξέλιξη του design μετά τη Βιομηχανική επανάσταση. Προτείνεται η μελέτη τάσεων και κινήματων των εφαρμοσμένων τεχνών και του design, από το κίνημα του Arts and Crafts μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Μέσα από την εμβάθυνση στο ιστορικό περιβάλλον, τα κοινωνικά και πολιτικά συμφραζόμενα, τις αισθητικές επιλογές, επιχειρείται η κατανόηση των προθέσεων και μεθόδων που σχετίζονται με τον σχεδιασμό αντικειμένων, προϊόντων γραφικών τεχνών και εσωτερικών χώρων. Εξετάζονται τα βασικά ιδεολογικά διακυβεύματα που διέπουν το design, όπως η ενότητα εφαρμοσμένων και καλών τεχνών, η σχέση με την τεχνολογία, η αμφίθυμη αρχικά στάση απέναντι στη μηχανή και τη σταδιακή εκβιομηχάνιση της παραγωγής, καθώς και τα κοινωνικά οράματα, ο τοπικός ή διεθνής χαρακτήρας του design, οι επιπτώσεις της χρήσης νέων υλικών κ.ά.
Το μάθημα προτείνει τη μελέτη τάσεων και κινημάτων των εφαρμοσμένων τεχνών και του design, από τη Βιομηχανική Επανάσταση μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Μέσα από την εμβάθυνση στις ιστορικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες και τις αισθητικές επιλογές, επιχειρείται η κατανόηση των προθέσεων και μεθόδων που σχετίζονται με τον σχεδιασμό αντικειμένων, εσωτερικών χώρων και προϊόντων γραφικών τεχνών. Εξετάζονται τα βασικά ιδεολογικά διακυβεύματα που διέπουν το design, όπως η ενότητα εφαρμοσμένων και καλών τεχνών, η σχέση με την τεχνολογία, η αμφίθυμη, σε πρώτο στάδιο, στάση απέναντι στη μηχανή και τη σταδιακή εκβιομηχάνιση της παραγωγής, καθώς και τα κοινωνικά οράματα, ο τοπικός ή διεθνής χαρακτήρας του design, οι επιπτώσεις της χρήσης νέων υλικών κά.
Το μάθημα διαρθρώνεται στις παρακάτω θεματικές ενότητες :
- «Από το εργαστήριο στη βιομηχανική παραγωγή (1870-1915)» : Arts and Crafts, Aesthetic Movement, Ιαπωνισμός, Art Nouveau, Sezession, Jugendstile, Deutsche Werkbund
- «Πρωτοπορίες (1905-33). Κινήματα και τάσεις της Ευρωπαϊκής Πρωτοπορίας: Πολιτική ιδεολογία, κοινωνικοί στόχοι, πνευματικό περιεχόμενο, αισθητικά ρεύματα»: Ιταλικός Φουτουρισμός, Ρωσικός Κονστρουκτιβισμός, De Stijl, Bauhaus
- «Τάσεις και κινήματα του Μεσοπολέμου. Μοντέρνο κίνημα vs Art Deco»
- «Διεθνές στυλ (Ιnternational Style). Η διάδοση του Μοντέρνου κινήματος μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επιπτώσεις και κριτική»
- «Δεκαετία του ’60. To design την εποχή της κατανάλωσης και της αμφισβήτησης»
- «Σύγχρονες τάσεις : Συνοπτική αναφορά σε τάσεις, κινήματα και δημιουργούς μετά τη δεκαετία του ’60»: Μεταμοντέρνο, Aποδόμηση στο graphic design, κ.ά.
Η μελέτη της διαδοχής των τάσεων και κινημάτων του design μετά τη Βιομηχανική Επανάσταση, συμβάλλει στην κατανόηση – με την ανάλογη επίκληση ιστορικών παραδειγμάτων- των ιδεολογικών διακυβευμάτων που σχετίζονται με τη δημιουργική διαδικασία της σχεδίασης. Οι φοιτητές εξοικιώνονται με τις πολλαπλές αισθητικές τάσεις που διέπουν το design, καθώς και με το ιστορικό τους πλαίσιο, αποκτώντας σταδιακά γνώσεις και οπτική αντίληψη, εφόδια χρήσιμα στη λήψη συγκεκριμένων σχεδιαστικών αποφάσεων.
Η μελέτη επιμέρους θεμάτων που πραγματοποιείται μέσω της εκπόνησης μιας εργασίας προσφέρει γνώσεις πάνω στο αντικείμενο του μαθήματος. Μέσα από την εκπόνηση και τη δημόσια παρουσίαση της εργασίας, οι φοιτητές έρχονται σταδιακά σε επαφή με τη διαδικασία της έρευνας, δηλαδή τη βιβλιογραφική αναζήτηση, την ανάλυση και σύνθεση στοιχείων, τη συγγραφή κειμένου, και την παρουσίαση ενός θέματος μέσω του προφορικού λόγου, καθώς και οπτικού ή/και οπτικοακουστικού υλικού.
- Μ. Φραγκόπουλος, Ιστορία και Θεωρία του Graphic Design, εκδ. Φουτούρα, Αθήνα. Γ. Τσούμας, Η Ιστορία των διακοσμητικών τεχνών και της Αρχιτεκτονικής στην Ευρώπη και την Αμερική (1760-1914), εκδ. Ίων, Αθήνα 2005.
- D. Raizman, History of Modern Design, Λονδίνο 2010.
- A. Weills, Graphics. A century of Poster and Advertising Design, Thames & Hudson, Λονδίνο 2004.
- Υλικός πολιτισμός. Η αρχαιολογία στη χώρα των πραγμάτων, Ελ. Γιαλούρη (επιμ.), εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2013.
- G. C. Argan & A. Bonitto Oliva, Μοντέρνα Τέχνη (1700-1970) και η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2014.
- Duncan, Art Deco, Thames & Hudson: World of Art, Λονδίνο 2011.
- M. Droste, Μπαουχάους. 1919-1933: Αρχείο Μπαουχάους, εκδ. Γνώση, Αθήνα 2006.
- P. Gardner, Sixties Design, εκδ. Taschen, 2008. M. Collins, A. Papadakis, Post-Modern Design, εκδ. Rizzoli, N.Y. 1989.
- Le Design Aujourd’hui, Centre Georges Pompidou, κατ. εκθ., Ιούνιος-Οκτώβριος 2005, Παρίσι 2005.
- Rick Poynor, Νο More Rules. Graphic Design and Post-Modern, Laurence King Publishing, 2003.
Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
“Design Studies”, “Journal of Material Culture”